[ English ]

Liczebniki

Liczebniki główne i porządkoweFleksjaUżytekFrakcje


Liczebniki główne i porządkowe

główne porządkowe
0zero-
1wyn, wynaprzymy
2dwu, dwie, dwasiekądy
3trzetrzecy
4kotrykwarty
5cząkkwiąty
6szejszósty
7siećsiećmy
8ocyocmy
9nównówmy
10dzeczdzeczmy
11wynsprzedczy wynsprzedzieśmy
12dwusprzedczydwusprzedzieśmy
13trzesprzedczytrzesprzedzieśmy
14kotrysprzedczykotrysprzedzieśmy
15cząksprzedczycząksprzedzieśmy
16szejsprzedczyszejsprzedzieśmy
17siećsprzedczysiećsprzedzieśmy
18ocysprzedczyocysprzedzieśmy
19nówsprzedczynówsprzedzieśmy
20wijęćwijaśmy
21wijęć wyn/wynawijaśmy przymy
22wijęć dwu/dwiewijaśmy siekądy
30trzętatrzyjaśmy
40kodrzętakodraśmy
50kwiąkwiętakwiąkwaśmy
60szeczętaszeczaśmy
70sietwiętasietwaśmy
80ocętaocaśmy
90nuniętanunaśmy
100czętczęcieśmy
200duczętaduczęcieśmy
300trzeczętatrzeczęcieśmy
400kotryczętakotryczęcieśmy
500cząkczętórcząkczęcieśmy
600szejczętórszejczęcieśmy
700siećczętór (*)siećczęcieśmy
800ocyczętórocyczęcieśmy
900nówczętórnówczęcieśmy
1000milmileśmy
2000dwu miladwumileśmy
106milionmilionieśmy
109miliardmiliardzieśmy

(*) Siećczętór i siećczęcieśmy są wymawiane sieczętór i sieczęcieśmy.

W datach, dzień i rok zwykle mają postać liczebnika porządkowego. Więc, podczas gdy liczebnik 1997 zabrzmiałby jak "mil nówczętór nunięta sieć", datę 23 grudnia 1997 r. wymawia się jak: "wijaśmu trzecu dzieczębrze, en mileśmu nówczęcieśmu nunaśmu siećmu onu". Zobacz także data i czas.

Kliknij tutaj, żeby usłyszeć liczebniki 1-10 wymawiane w Wenedyku.



Fleksja

Tylko liczebniki 1 i 2 się odmieniają według rodzaju:

1 2
męs./nij. żeń. męs. żeń. nij.
bezp.
dop.
cel.
wyn
wynu
wyni
wyna
wyniej
wyniej
dwu
dwór
dwiew
dwie
dwar
dwiew
dwa
dwór
dwiew

Liczebniki 3 i 4 odmienia się następująco:

34
bezp.
dop.
cel.
trze
trzu
trzew
kotry
kotru
kotrzew

Liczebniki 5-20 odmienia się dodając końcówkę -u do tematu słowa w dopełniaczu i celowniku:

5781120
bezp.
dop.
cel.
cząk
cząku
cząku
sieć
sieciu
sieciu
ocy
ocu
ocu
wynsprzedczy
wynsprzedczu
wynsprzedczu
wijęć
wijęciu
wijęciu

Liczebniki 30, 40, itd. odmieniają się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego pierwszej deklinacji:

3050
bezp.
dop.
cel.
trzęta
trzęty
trzęcie
kwiąkwięta
kwiąkwięty
kwiąkwięcie

100, 200, 300, 400 i 1000 odmieniają się jak rzeczowniki nijakie deklinacji drugiej. W przypadku pozostałych setek odmienia się tylko pierwszą połowę słowa, natomiast w przypadku pozostałych tysięcy każdy człon słowa oddzielnie:

10020030090010002000
bezp.
dop.
cel.
częt
czętu
częcie
duczęta
duczętór
duczęciew
trzeczęta
trzeczętór
trzeczęciew
nówczętór
nowuczętór
nowuczętór
mil
milu
mili
dwa mila
dwór milór
dwiew milew


Użytek

W przypadku liczebników głównych 1-4 przypadek i rodzaj zawsze zgadzają się z korespondującym rzeczownikiem. Kiedy liczba jest 5 lub wyższa, formą odpowiadającego rzeczownika zawsze jest dopełniacz liczby mnogiej. To jest jedna taka fajna cecha języka polskiego, którą przejąłem w Wenedyku.
Kiedy liczba główna jest złożona, ostatnia jej część decyduje o formie zależnego rzeczownika. Kiedy natomiast ta ostatnia część jest 1, wtedy używa się dopełniacza liczby mnogiej.

O formie czasownika decyduje na ogół logika zdania: 1 ma liczbę pojedynczą, wszystkie inny liczby mają liczbę mnogą. Kiedy liczebnik towarzyszy albo mógłby towarzyszyć rzeczownikowi w dopełniaczu liczby mnogiej, liczba pojedyncza jest również dozwolona, aczkolwiek to byłby archaizm.

Przykłady:

Surkętrarz nostrzy domi sta wyna jarberz.
Naprzeciwko naszego domu stoi jedno drzewo.

Surkętrarz nostrzy domi stą dwie jarbrze.
Naprzeciwko naszego domu stoją dwa drzewa.

Surkętrarz nostrzy domi stą trze jarbrze.
Naprzeciwko naszego domu stoją trzy drzewa.

Surkętrarz nostrzy domi stą (sta) cząk jarbrzy.
Naprzeciwko naszego domu stoi pięć drzew.

Surkętrarz nostrzy domi stą wijęć wyna jarbrzy.
Naprzeciwko naszego domu stoi dwadzieścia jeden drzew.

Surkętrarz nostrzy domi stą trzęta kotry jarbrze.
Naprzeciwko naszego domu stoją trzydzieści cztery drzewa.

Surkętrarz nostrzy domi stą (sta) kodrzęta ocy jarbrzy.
Naprzeciwko naszego domu stoi czterdzieści osiem drzew.


Frakcje

Frakcje są wymawiane następująco:

½ dzimiedza
wyna trzeca
dwie trzece
¼ wyna kwarta
¾ trze kwarcie
wyna kwiąta
wyna szósta
wyna oćma
sieć oćmar
wyn i dzimiedza
dwu i dzimiedza
3⅓ trze i wyna trzeca
kotry i wyna kwarta
4⅘ kotry i kotry kwiącie
5⅚ cząk i cząk szóstar
1⅜ wyn i trze oćmie

Dziesiętne również zachowują się jak frakcje: dziesiąte, setne, tysięczne. Kiedy liczba dziesiętnych przewyższa trzy, numer jest wymawiany cyfra za cyfrą.

0,7 sieć dziećmar
2,4 dwu i kotry dziećmar
0,45 kodrzęta cząk częcieśmar
3,72 trze i sietwięta dwu częcieśmie
0,312 trzeczęta dwusprzedczy mileśmar
7,009 sieć i nów mileśmar
3,1415 trze wierzgła wyn kotry wyn cząk